کیفیت نورگیرها درگنبـدهای ایـرانی (با رویکرد به مسائل سازه‎ای گنبد)

نویسندگان

محمدجواد مهدوی نژاد

استادیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. سها مطور

کارشناس ارشد معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

چکیده

نور در باور مردم ایران همواره از جایگاه ویژه‎ای برخوردار بوده‎است و تاکید بر تقدس و اهمیت استفاده از نور روز را باید در باورها و ادیان ایران باستان جستجو کرد، مساله‎ای که بر اهمیت آن در دوران اسلامی افزوده شده‎است. از این‎رو، معماران در گنبد که  پوشانندۀ مهم‎ترین فضای معماری و دهانه‎های وسیع در مساجد، بازارها و غیره بوده‎است، برای ایجاد نورگیر راهکارهایی را ارائه‎ داده‎اند که در این پژوهش مورد تحلیل قرار گرفته‎اند. هدف از این پژوهش، بازشناسی شیوه‎های نورگیری در گنبدهای ایرانی می‎باشد. در این حالت لازم است محل دقیق نورگیری در فرم کلی گنبد با توجه به سازه آن مشخص شود.  برای انجام پژوهش، بر اساس دسته‎بندی چهارگانه ارائه شده، چارچوب نظری ترسیم می‎شود، سپس با کمک روش تحقیق نمونه موردی با استفاده از راهکارهای ترکیبی، گنبدهای نمونه انتخاب شده تجزیه و تحلیل می‎شوند. در این پژوهش میزان توجه معماران ایرانی به هر یک از مکان‎های جایگیری نورگیر در گنبد و همچنین پتانسیل‎های هریک از این چهار حالت جای گیری برای ایجاد نورگیرهای بیشتر در گنبد مشخص می‎شود. با توجه به گستردگی موضوع، مثال‎های شاخصی از فناوری ساخت نورگیر در انواع گنبدهای ایرانی مورد تحلیل قرار گرفته‎ است. براساس مطالعات صورت‎گرفته در یک چشم انداز کلی، گنبدهای ایرانی چهار نوع نورگیری دارند که به ترتیب محل جای‎گیری در سازه گنبد عبارتند از: 1- راس گنبد، 2- قسمت منحنی گنبد، 3- شکرگاه گنبد، 4- ساقه گنبد. از آنجایی که محدودیت‎های سازه‎ای هر یک از انواع گنبد برای ایجاد نورگیر، بر مکان جای‎گیری آن بسیار موثر است، به تحلیل این محدودیت‎ها در هریک از انواع گنبد پرداخته شده‎است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ساختاردهی به مسائل مدیریت کیفیت با رویکرد مدل سازی ساختاری تفسیری

مدل‌ سازی ساختاری تفسیری (ISM)  یکی از روشهای طراحی سیستم ها، بویژه سیستم های مدیریتی  و کیفیتی است. این رویکرد در ابتدا توسط وارفیلد معرفی و توسعه داده شد و در حال حاضر  به طور فزآینده‌ای مورد استفاده محققان مختلف قرار می گیرد. رویکرد ISM، افراد و گروهها را قادر می سازد که روابط پیچیده بین تعداد زیادی از عناصر را در یک موقعیت پیچیده ی تصمیم، ترسیم کند و به عنوان ابزاری برای نظم بخشیدن و جهت دا...

متن کامل

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

مقایسه رویکرد سعادالصباح و پروین اعتصامی به مسائل اجتماعی

سعاد الصباح ) 1942 م( و پروین اعتصامی ) 1285 - 1320 ش( از جمله شاعرانیهستند که مضامین اجتماعی را به گون هی شعر درآورد هاند. از مضامین اجتماعیموجود در اشعار این دو شاعر فقر، آزادی خواهی، استبداد ستیزی می باشد. اینپژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و بر اساس مکتب فرانسه با هدف بررسیتطبیقی مضامین اجتماعی در اشعار سعاد الصباح و پروین اعتصامی نگارششده است.از وجوه اختلاف شعر آن دو این است که در موضوع فقر سعا...

متن کامل

رویکرد بابا افضل کاشانی به برخی از مهم‌ترین مسائل فلسفی

محمد ابن حسن کاشانی، معروف به بابا افضل از فلاسفه و حکمای بزرگ ایران و دارای بدایعی در حکمت و عرفان است. وی، نظریات خود را درباره مسائل مهم فلسفی به شیوه‌ای بدیع ابراز می‌کرد و مسائلی همچون معنای ابداع، مباحث مربوط به زمان، دهر، ازل و ابد، ضروری، معلوم و مجهول، استدلال، عناصر اربعه، اتحاد، و... را با بیانی شیوا و مستقل از بیان سنتی فلاسفه پیشین، در مجموعه‌ای از رسائل باارزش و فلسفی به منزله میر...

متن کامل

ارزیابی خطرهای HSE در ساخت و سازهای بلند مرتبه شهری با رویکرد فازی

Introduction: High-rise building projects are increasing due to the population growth, urban development, and migration of people to the major cities. High-rise buildings have special importance in terms of HSE risks rather than other projects since these projects are located in the cities and in the direct contact with people. However, in most incidents and events, organizations do not have en...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی

جلد ۲، شماره شماره ۲ (پیاپی ۳)، صفحات ۳۱-۴۲

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023